Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą nie może skorzystać z preferencyjnych składek ZUS, jeśli świadczy usługi na rzecz byłego pracodawcy, które pokrywają się z zakresem obowiązków wykonywanych wcześniej na etacie. Ograniczenie to dotyczy całego 24-miesięcznego okresu preferencji, a nie wyłącznie momentu rozpoczęcia działalności.

Takie stanowisko zajął Zakład Ubezpieczeń Społecznych w interpretacji z 8 sierpnia 2024 r. (znak: DI/100000/43/711/2024), odnoszącej się do przedsiębiorcy planującego współpracę z byłym pracodawcą w zakresie transportu towarów.

Preferencyjne składki ZUS – na czym polegają?
Zgodnie z ustawą z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby rozpoczynające prowadzenie działalności gospodarczej mogą przez maksymalnie 24 miesiące opłacać tzw. składki preferencyjne. Polegają one na odprowadzaniu składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia.

Obecnie, całkowity koszt składek preferencyjnych (wraz z dobrowolną składką chorobową) wynosi 442,90 zł miesięcznie, co w porównaniu do pełnej wysokości składek stanowi znaczne odciążenie finansowe.

Warunki skorzystania z ulgi
Aby móc korzystać z preferencyjnych składek, przedsiębiorca musi spełnić łącznie dwa kluczowe warunki:

• Nie prowadził działalności gospodarczej przez ostatnie 60 miesięcy przed jej rozpoczęciem.

• Nie świadczy usług na rzecz byłego pracodawcy, jeśli usługi te są tożsame z zakresem obowiązków wykonywanych u niego na podstawie umowy o pracę – w roku rozpoczęcia działalności lub w roku poprzedzającym.

Wątpliwości interpretacyjne – przykład z branży transportowej
Sprawa, którą analizował ZUS, dotyczyła kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony, który po zakończeniu zatrudnienia założył firmę transportową i planował podjąć współpracę z byłym pracodawcą.

ZUS zbadał, czy planowana działalność nie narusza przesłanek wykluczających preferencyjne składki. Organ uznał, że nawet częściowe pokrywanie się zakresu usług świadczonych w ramach działalności z wcześniejszym zakresem obowiązków etatowych – wyklucza prawo do ulgi.

Zakres obowiązywania ograniczenia
ZUS podkreślił, że zakaz świadczenia tożsamych usług na rzecz byłego pracodawcy nie obowiązuje tylko w dniu rozpoczęcia działalności, ale przez cały okres 24 miesięcy, w którym przedsiębiorca mógłby korzystać z preferencyjnych składek. Wystarczy nawet jednorazowe świadczenie takich usług w tym czasie, aby całkowicie utracić prawo do ulgi.

Podstawa prawna:
Art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2025 r., poz. 350)