Po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego samochodu osobowego, przedsiębiorca może wykupić pojazd. Decyzja ta rodzi konkretne skutki podatkowe, które zależne są od tego, do jakiego majątku pojazd zostanie przypisany:

• do majątku firmowego (na cele działalności gospodarczej),

• do majątku prywatnego (na cele osobiste).

1. Wykup na firmę – skutki podatkowe

Wykup samochodu po zakończeniu leasingu to dla celów podatkowych odrębne zdarzenie gospodarcze. W zależności od wartości pojazdu oraz sposobu jego wykorzystywania, wystąpią różne obowiązki w zakresie podatku dochodowego i VAT.

•  Podatek dochodowy

a) Samochód o wartości nieprzekraczającej 10 000 zł (netto):

Przedsiębiorca może:

• zaliczyć wydatek bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodu w miesiącu oddania do użytkowania, lub

• wprowadzić pojazd do ewidencji środków trwałych i:

  • dokonać jednorazowej amortyzacji, lub

  • zastosować standardową amortyzację liniową.

b) Samochód o wartości powyżej 10 000 zł (netto):

Pojazd należy obowiązkowo ująć w ewidencji środków trwałych i amortyzować metodą liniową. Warto jednak pamiętać o limicie amortyzacji:

• 225 000 zł – dla samochodów elektrycznych i wodorowych,

• 150 000 zł – dla pozostałych samochodów osobowych.

Nadwyżka wartości ponad te limity nie stanowi kosztu uzyskania przychodu.

• Podatek VAT

Czynny podatnik VAT ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od wykupu samochodu w zależności od przeznaczenia pojazdu:

• 50% odliczenia VAT – jeśli samochód będzie używany zarówno w działalności, jak i prywatnie,

• 100% odliczenia VAT – jeśli pojazd będzie wykorzystywany wyłącznie do celów firmowych (z obowiązkiem prowadzenia szczegółowej ewidencji i zgłoszenia VAT-26).

• Przykład

Przedsiębiorca – czynny podatnik VAT – wykupuje samochód z leasingu na potrzeby działalności gospodarczej. Z faktury wynika:

• wartość netto: 9 000 zł,

• VAT: 2 070 zł,

• wartość brutto: 11 070 zł.

Wariant 1: 100% odliczenia VAT (pojazd używany wyłącznie służbowo)

• Odliczenie VAT: 2 070 zł.

• Wartość netto 9 000 zł można:

  • zaliczyć bezpośrednio do kosztów, lub

  • amortyzować jednorazowo lub w czasie, np. 150 zł miesięcznie (9 000 zł × 20% / 12 mies.).

Wariant 2: 50% odliczenia VAT (użytkowanie mieszane)

• Odliczenie VAT: 1 035 zł.

• Nieodliczona część VAT zwiększa wartość początkową środka trwałego:

  • 9 000 zł + 1 035 zł = 10 035 zł.

• Amortyzacja miesięczna: 167,25 zł (10 035 zł × 20% / 12 mies.).

•  Zbycie pojazdu wykupionego na firmę

Przy późniejszej sprzedaży takiego samochodu, przedsiębiorca ma obowiązek rozliczyć VAT należny. Jeżeli pierwotnie odliczono tylko 50% VAT, a sprzedaż nastąpi przed upływem 5-letniego okresu korekty, należy także uwzględnić korektę podatku naliczonego.

2. Wykup na osobę prywatną – skutki podatkowe

Jeżeli przedsiębiorca wykupuje samochód do majątku prywatnego, pojazd nie jest ujmowany w ewidencji środków trwałych, a także:

• nie przysługuje odliczenie VAT,

• przy sprzedaży nie powstaje obowiązek VAT należnego, ponieważ transakcja ma charakter prywatny.

•  Podatek dochodowy przy sprzedaży pojazdu

• Brak podatku dochodowego, jeżeli sprzedaż nastąpi po upływie 6 lat od wykupu.

• Podatek dochodowy jest należny, jeśli sprzedaż nastąpi przed upływem 6 lat – rozliczenie następuje w ramach działalności gospodarczej. Stawka podatku zależy od wybranej formy opodatkowania:

  • 19% – podatek liniowy,

  • 12% lub 32% – skala podatkowa.

Podstawy prawne:

• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2025 r., poz. 163 ze zm.), w szczególności:
  art. 10 ust. 2 pkt 4, art. 14 ust. 2 pkt 19, art. 22d, 22f, 22k,

• Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2025 r., poz. 775 ze zm.), art. 86a.