W prowadzeniu działalności gospodarczej, przychody należne podlegają opodatkowaniu, nawet jeśli nie zostały uregulowane. W przypadku gdy dłużnik nie spłaca swoich zobowiązań na czas, wierzyciel może skorzystać z tzw. ulgi na złe długi, zmniejszając podstawę opodatkowania o wartość wierzytelności, która pozostaje nieuregulowana.

Ulga na złe długi w podatku PIT/CIT polega na zmniejszeniu podstawy obliczenia podatku lub podstawy opodatkowania o wartość nieuregulowanej wierzytelności. Zmniejszenie to dokonuje się w zeznaniu podatkowym za rok podatkowy, po 90 dniach od terminu zapłaty określonego na fakturze lub w umowie.

W przypadku poniesienia straty ze źródła związanej z transakcją handlową, kwota straty może zostać zwiększona o nieuregulowaną wartość wierzytelności. Warunkiem jest, że transakcja miała miejsce w ramach działalności obu stron podlegających opodatkowaniu w Polsce.

Aby skorzystać z ulgi na złe długi, konieczne jest spełnienie następujących warunków:

• Dłużnik nie może być w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub likwidacji.
• Nie więcej niż 2 lata mogą upłynąć od dnia wystawienia faktury lub zawarcia umowy dokumentującej wierzytelność.
• Transakcja musi być częścią działalności obu stron podlegającej opodatkowaniu w Polsce.

Przepisy o uldze na złe długi mogą być stosowane także na etapie ustalania zaliczek na podatek dochodowy.

W przypadku podatku VAT, podatnik może skorygować podstawę opodatkowania i podatek należny, jeśli nieściągalność wierzytelności zostanie uprawdopodobniona. Warunkiem jest brak uregulowania wierzytelności w ciągu 90 dni od terminu płatności określonego na fakturze lub w umowie.

Uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności uważa się za spełnione, gdy faktura nie została uregulowana w ciągu 3 lat od jej wystawienia. Korekta podatku VAT może być dokonana w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności została uznana.

Warto zauważyć, że w przypadku uregulowania wierzytelności po złożeniu deklaracji podatkowej, wierzyciel jest obowiązany do korekty podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego.

Ulga na złe długi nie jest obowiązkowa, lecz stanowi prawo przedsiębiorcy będącego wierzycielem.

Podstawę prawną stanowią:
– Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r., poz. 226)
– Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2023 r., poz. 2805)
– Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r., poz. 361)

Materiał opracowano na podstawie TAX Alert wydawnictwa Wolters Kluwer