WSA: Elastyczne podejście do dokumentowania eksportu towarów ze stawką 0% VAT

Podatnicy dokonujący eksportu towarów w rozumieniu ustawy o VAT często zastanawiają się, czy mogą zastosować preferencyjną stawkę 0%. Kluczowym warunkiem skorzystania z tej preferencji jest posiadanie – przed upływem terminu złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy – dokumentu potwierdzającego wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej, który umożliwia identyfikację eksportowanego towaru. To właśnie kwestia dokumentacji budzi najwięcej wątpliwości i nierzadko prowadzi do sporów z organami podatkowymi.

Spór o interpretację indywidualną

Z wnioskiem o interpretację indywidualną wystąpiła spółka produkująca i sprzedająca podzespoły dla przemysłu motoryzacyjnego. Znaczna część jej sprzedaży trafia poza UE, a transport realizowany jest przez przewoźników działających na zlecenie spółki lub jej kontrahentów.

W praktyce zdarzało się, że spółka nie dysponowała komunikatem IE599 (potwierdzającym zakończenie procedury wywozu). Mimo to, poza fakturą, posiadała inne dowody, takie jak:

• dokumenty wydane przez administrację celną kraju trzeciego,

• oświadczenia nabywcy o dostarczeniu towaru poza UE,

• listy przewozowe z podpisem przewoźnika i odbiorcy spoza UE,

• potwierdzenia płatności,

• wydruki z portalu klienta zawierające zestawienie dostaw,

• zbiorcze potwierdzenia doręczeń od firmy kurierskiej.

Spółka zaznaczyła, że może jednoznacznie powiązać te dokumenty z konkretnymi fakturami i towarami. W jej ocenie taki zestaw dowodów wystarcza do zastosowania stawki 0% VAT.

Organ podatkowy był innego zdania. Pomimo otwartego katalogu dokumentów wskazanych w ustawie o VAT, uznał, że jedynie urzędowe dokumenty celne mogą potwierdzać wywóz towarów poza UE i uprawniać do preferencyjnej stawki.

Rozstrzygnięcie sądu

WSA w Gliwicach uchylił interpretację wydaną przez Dyrektora KIS, uznając jego podejście za zbyt formalistyczne. Sąd powołał się na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE, w szczególności na wyrok w sprawie C-275/18. W świetle tego orzeczenia, decydujące znaczenie ma faktyczny wywóz towarów poza UE, a nie konkretna forma dokumentacji celnej.

Sąd podkreślił, że warunek materialny (faktyczny eksport) ma pierwszeństwo przed warunkami formalnymi (określone dokumenty). Oznacza to, że podatnik nie może zostać pozbawiony prawa do zastosowania stawki 0% tylko dlatego, że nie posiada konkretnego dokumentu celnego – o ile może innymi środkami dowodowymi wykazać, że eksport rzeczywiście miał miejsce.

Obowiązki organu podatkowego

WSA zwrócił uwagę, że organ podatkowy powinien odrębnie ocenić każdy z przedstawionych przez podatnika dokumentów, a nie automatycznie uznawać je za niewystarczające. Skoro tego nie zrobił, sąd uznał, że wydana interpretacja była wadliwa i wymaga uchylenia.

Korzystny sygnał dla podatników

Wyrok WSA w Gliwicach pokazuje, że sądy administracyjne prezentują bardziej elastyczne i propodatkowe podejście niż organy skarbowe. Nadmierny formalizm fiskusa nie zawsze znajduje poparcie w orzecznictwie, dlatego warto walczyć o swoje prawa – nawet jeśli pierwsze stanowisko organu jest niekorzystne.

Wyrok WSA w Gliwicach z 25 kwietnia 2024 r., sygn. akt I SA/Gl 1355/23