Działalność nierejestrowana stanowi interesującą alternatywę dla osób, które chcą dorobić do swojego budżetu, ale nie zamierzają rejestrować działalności gospodarczej w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Choć taka działalność ma cechy działalności gospodarczej, to nie jest tak traktowana, jeśli miesięczne przychody nie przekroczą 75% minimalnego wynagrodzenia. To uproszczenie daje liczne korzyści dla osób chcących skorzystać z tego rozwiązania.

Działalność bez rejestracji – podstawowe zasady

Aby działalność była uznana za nierejestrowaną, muszą być spełnione następujące warunki:

• Miesięczne przychody z tej działalności nie mogą przekroczyć ustawowego limitu, który wynosi 75% minimalnego wynagrodzenia w danym roku podatkowym.
• W ciągu ostatnich 60 miesięcy (5 lat) osoba prowadząca działalność nierejestrowaną nie mogła prowadzić działalności gospodarczej (zawieszenie działalności jest traktowane jako jej niewykonywanie).

Do limitu przychodów wlicza się przychody należne, nawet jeśli nie zostały jeszcze otrzymane, czyli w sytuacji, gdy towar został wydany lub usługa wykonana, ale klient nie dokonał jeszcze płatności.

W 2024 roku limit przychodów zmienił się dwukrotnie z powodu wzrostu minimalnego wynagrodzenia. Od 1 lipca wynosi on 3225 zł miesięcznie. Oznacza to, że osoba wykonująca czynności w ramach działalności nierejestrowanej nie musi rejestrować działalności gospodarczej, jeśli jej przychody nie przekroczą tej kwoty.

Uproszczenia związane z działalnością nierejestrowaną

• Brak konieczności rejestracji działalności w CEIDG, Głównym Urzędzie Statystycznym (REGON) oraz urzędzie skarbowym.
• Brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne z tytułu działalności gospodarczej.
• Brak obowiązku prowadzenia pełnej księgowości – wystarczy uproszczona ewidencja sprzedaży, aby ustalić wysokość przychodów w poszczególnych miesiącach.
• Brak obowiązku odprowadzania comiesięcznych zaliczek na podatek dochodowy – rozliczenie następuje w rocznym zeznaniu PIT.
• Brak obowiązku rejestracji jako podatnik VAT, z wyjątkiem sytuacji, gdy sprzedawane towary lub usługi są wyłączone ze zwolnienia podmiotowego w VAT.

Obowiązki osób prowadzących działalność nierejestrowaną

Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną muszą pamiętać o kilku kluczowych obowiązkach:

1. Prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży.
2. Przestrzeganie praw konsumenta, w tym prawa do odstąpienia od umowy zawartej na odległość w ciągu 14 dni oraz obowiązków związanych z reklamacjami.
3. Wystawianie rachunków lub faktur na żądanie nabywców.
4. Rozliczanie dochodów (przychody minus koszty) z działalności nierejestrowanej w rocznym zeznaniu PIT-36, według skali podatkowej, bez możliwości wyboru innej formy opodatkowania.

Rozliczenie podatkowe działalności nierejestrowanej

Dochody z działalności nierejestrowanej rozlicza się w rocznym zeznaniu PIT-36, które należy złożyć do 30 kwietnia roku następującego po roku, w którym uzyskano dochody. W zeznaniu tym znajduje się rubryka „działalność nierejestrowana”, gdzie należy wykazać przychód, koszty, dochód oraz należny podatek.

WAŻNE: Dla celów podatkowych uwzględnia się tylko kwoty faktycznie otrzymane, czyli te, za które klient zapłacił.

Działalność nierejestrowana nie wyklucza wspólnego rozliczenia małżonków. Koszty poniesione w związku z działalnością, takie jak zakup materiałów czy koszty energii, można uwzględnić przy obliczaniu dochodu, pod warunkiem, że są udokumentowane. Dlatego ważne jest przechowywanie dowodów zakupu i innych kosztów.

Podstawa prawna:

• art. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 236).